Công trình có tên chùa Hà ở xã Nga An, huyện Nga Sơn (Thanh Hóa) hiện đang được UBND xã Nga An xây dựng trên diện tích 150m2. Vị trí của công trình này ngay bên cạnh di tích Phủ Trèo, một di tích lịch sử cấp tỉnh.
Theo kết luận của Sở Văn hóa, Thể Thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa, công trình chùa Hà đang xây không phép, có kiến trúc hình chữ Đinh (J), gồm 5 gian và 3 gian hậu, được làm bằng chất liệu gỗ, mái lợp ngói đỏ, các công trình phụ trợ gồm: nhà Hữu vu và Tả vu được xây dựng bằng bê tông, cốt thép 5 gian; sân lát gạch bát, hồ quan âm,…
Đến thời điểm hiện tại, công trình đã hoàn thiện đến 80%, chùa cũng đã cho tổ chức các nghi lễ thờ và đón khách.
Theo người dân địa phương, chùa Hà có từ thời nhà Nguyễn, nhưng đến khoảng năm 1976 thì bị phá hủy hoàn toàn. Song, chùa Hà trước kia nằm ở vị trí cách công trình đang xây hiện tại khoảng 3km (hiện là mỏ đá đang được khai thác).
"Cái tên chùa Hà được đặt cho ngôi chùa mới xây cũng là không chính xác, vị trí của nó vốn nằm ở nơi khác", một người dân cho biết.
Ông Phạm Văn Tuấn, Chủ tịch UBND xã Nga An thừa nhận, việc xây chùa này không nằm trong quy hoạch, cũng như chưa có quyết định cấp phép nào của các sở ngành liên quan và chính quyền cấp trên.
Ông Tuấn cũng cho rằng, xã căn cứ vào văn bản thỏa thuận với Trung tâm bảo tồn di sản văn hóa Thanh Hóa để tiến hành xây dựng công trình này. Hồ sơ thiết kế cũng do trung tâm này thẩm định.
Tuy nhiên, theo quy định, Trung tâm bảo tồn di sản văn hóa không có thẩm quyền và chức năng để cho phép xây dựng chùa. Chủ tịch xã cũng thừa nhận, địa phương đã hiểu sai và không nắm được quy trình.
"Chùa Hà được xây dựng bằng kinh phí xã hội hóa do một người ở nơi khác đầu tư, nếu không làm luôn thì họ sẽ không đầu tư nữa. Hiện chúng tôi đang làm văn bản để báo cáo UBND huyện Nga Sơn", ông Tuấn nói.
Liên quan đến vụ việc này, lãnh đạo huyện Nga Sơn tỏ ra lúng túng khi hoàn toàn không nắm được thông tin ngay từ đầu.
Ông Mai Nhữ Đồng, Phó Chủ tịch UBND huyện Nga Sơn cho biết, xã không có văn bản báo cáo hay xin hồ sơ cấp phép cho việc xây chùa Hà vì thế huyện không nắm được cụ thể. Về hướng xử lý với trường hợp này, ông Đồng cũng nói rằng sẽ khó để giải quyết khi công trình đã hình thành.
Còn ông Phạm Nguyên Hồng, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể Thao và Du lịch Thanh Hóa cho hay, công trình chùa Hà không nằm trong quần thể di tích Phủ Trèo, do vậy không thuộc quản lý của sở. Tuy nhiên, để đủ điều kiện xây chùa Hà, thì cần có sự chấp thuận của Ban Tôn giáo – Sở Nội vụ. Trong trường hợp này, công trình không phép là hoàn toàn sai quy định.
Trước đó, tại xã Nga Giáp, huyện Nga Sơn, chùa Bạch Tượng cũng được tu bổ sai quy định. Theo kết luận của UBND huyện này, công trình được xây dựng không đúng thiết kế, kiến trúc, yếu tố gốc cấu thành di tích không được đảm bảo theo nguyên trạng, không có khả năng khôi phục để đảm bảo tiêu chí trong xếp hạng di tích.
Do đó, huyện đề nghị UBND tỉnh Thanh Hóa xem xét, cho thu hồi quyết định công nhận xếp hạng di tích cấp tỉnh chùa Bạch Tượng.