Sáng 30/12, tại trụ sở Chính phủ, diễn ra Hội nghị trực tuyến Chính phủ với các địa phương.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng dự và phát biểu chỉ đạo hội nghị. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị. Tham dự hội nghị có Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân; Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng; 11 Ủy viên Bộ Chính trị; các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lãnh đạo các địa phương tại 63 điểm cầu cả nước.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng dự và phát biểu chỉ đạo hội nghị

Năm 2019 - năm bứt phá

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, sự hiện diện của Tổng Bí thư - Chủ tịch nước đã trở thành một thông lệ, là một vinh dự lớn, khích lệ tinh thần của Chính phủ trong việc điều hành đất nước vượt qua mọi thách thức, giành được thắng lợi trên mọi mặt trận kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng và đối ngoại.

Thủ tướng nêu rõ, hội nghị quan trọng này sẽ thảo luận, phân tích những kết quả đạt được trong năm 2019 – năm bứt phá, đồng thời chỉ ra những mặt còn hạn chế, yếu kém; phân tích những cơ hội và khó khăn, thách thức trong năm 2020 cũng như những năm tiếp theo; từ đó đề ra những nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu để hoàn thành tốt hơn nữa các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội năm 2020 cũng như Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm 2016-2020.

Những thành quả kinh tế xã hội năm 2019 đã chứng minh rằng, với ý chí nỗ lực, tinh thần đoàn kết cùng với quyết tâm lớn, chúng ta sẽ đạt được nhiều thành quả, trong đó có những mục tiêu tưởng chừng như rất khó đạt được, đồng thời thường có sự đánh đổi trong tiến trình phát triển cụ thể.

Theo đó, Thủ tướng cho rằng, nếu nói quy mô càng lớn khó có thể tăng trưởng nhanh là không đúng. Bởi nếu như năm 2016, nền kinh tế chỉ tăng trưởng 6,21% thì năm 2019 đã tăng trưởng đến 7,02%, đưa quy mô nền kinh tế năm 2019 đạt hơn 262 tỉ USD. Điều này cho thấy, quy mô càng lớn thì việc đạt được thêm 1 điểm phần trăm tăng trưởng sẽ càng khó hơn, nhưng không phải là không thể đạt được.

Thủ tướng cũng cho biết, nếu như trước đây chúng ta đã từng phải chấp nhận giảm tăng trưởng để giữ ổn định vĩ mô thì năm 2019, nền kinh tế không chỉ tăng trưởng nhanh hàng đầu khu vực cũng như trên thế giới mà còn duy trì được nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định.

Bên cạnh đó, dù các mô hình tăng trưởng trước đây cho thấy, để đạt được mục tiêu tăng trưởng nhanh thì chất lượng tăng trưởng thường bị giảm sút, nhưng Thủ tướng nêu rõ, năm nay nước ta thuộc nhóm các quốc gia tăng trưởng kinh tế cao và ổn định hàng đầu Châu Á, đồng thời chất lượng tăng trưởng lại có sự cải thiện rất rõ nét.

Cùng với tăng trưởng kinh tế cao, Chính phủ vẫn luôn nhất quán với thông điệp: không đánh đổi, hy sinh môi trường để lấy tăng trưởng, xác định công thức 3 trong 1 của sự phát triển là Kinh tế - Xã hội và Môi trường. Rất nhiều địa phương thời gian qua cũng đã lồng ghép 3 trụ cột phát triển này trong phát triển.

Từ thực tế nước ta, Thủ tướng cho rằng, quan điểm “nguồn lực có hạn, ưu tiên đô thị thì phải bỏ qua nông thôn và ngược lại” là không đúng. Từ thực tiễn đã chứng minh, địa phương kém phát triển hơn tăng tốc không hề làm suy yếu cơ hội của địa phương phát triển hơn và ngược lại. Chương trình xây dựng nông thôn mới làm “thay da, đổi thịt” bộ mặt nông thôn. Tốc độ đô thị hóa của Việt Nam đang diễn ra khá nhanh, diện mạo đô thị ngày càng trở nên hiện đại. Những thành quả đó khẳng định, nông thôn mới và đô thị hóa không phải là câu chuyện lựa chọn, mà đó là câu chuyện phát triển bền vững và hài hòa theo các nguyên tắc kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Nêu lên các thành quả quan trọng đó của nền kinh tế, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ: Tại Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương 2018, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước gửi gắm niềm tin và kỳ vọng 2019 sẽ là năm thành công hơn nữa và chúng ta đã làm được. Có thể nói, 2019 là một năm đáng nhớ khi là năm thứ hai liên tiếp (mà đúng ra là năm thứ 3 liên tiếp, năm 2017 chúng ta cũng hoàn thành 12 chỉ tiêu, trong đó chỉ tiêu tiêu hao năng lượng chúng ta chưa đạt, nhưng sau này không sử dụng chỉ tiêu này) chúng ta giành được nhiều thành tựu quan trọng từ thành thị đến nông thôn, từ miền núi đến hải đảo… và trên hầu hết các lĩnh vực từ kinh tế đến xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu khai mạc Hội nghị

Công tác phòng và chống tham nhũng, lãng phí; công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị đã được tăng cường, đáp ứng tốt nguyện vọng và niềm tin trong nhân dân. Thành quả của chúng ta đã được ghi nhận bởi các tổ chức quốc tế hàng đầu, với sự thăng tiến của các bảng xếp hạng, cũng như những dự báo tốt hơn về triển vọng phát triển Việt Nam 2020. Những kết quả đạt được không những góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước ta, mà còn góp phần nâng cao uy tín Việt Nam trên trường quốc tế.

Thủ tướng nêu ra 9 nội dung Hội nghị cần thảo luận.

Nhấn mạnh, Chính phủ luôn nhất quán với quan điểm: không để ai bị bỏ lại phía sau, Thủ tướng cho biết, từ nay đến năm 2045, tổng số lao động tăng thêm cần có việc làm là gần 11 triệu người. Đây là thách thức lớn nhưng cũng là lực lượng quan trọng đóng góp vào tăng trưởng kinh tế hàng năm nếu trao cơ hội việc làm, cơ hội kinh tế, đánh thức tiềm năng khởi nghiệp nhiều hơn cho người dân.

Với thành quả giảm nghèo của Việt Nam trong hơn 30 năm đổi mới là vĩ đại, tầng lớp trung lưu của Việt Nam hiện đang tăng nhanh và đến năm 2025 chiếm khoảng 25% dân số, tương đương 25 triệu người, Thủ tướng cho rằng: "Chính điều này sẽ góp phần minh chứng rõ nét hơn nữa thành quả giảm nghèo bền vững của chúng ta cũng như mục tiêu về một Việt Nam độc lập, tự cường và thịnh vượng, một xã hội công bằng, bình đẳng, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các thành phần dân cư, đảm bảo các nguyên tắc cơ bản của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN và giữ gìn, bảo tồn, phát huy giá trị bản sắc của văn hóa Việt Nam. Thu nhập bình quân đầu người của chúng ta hiện nay là gần 2.800 USD (nếu tính cả quy mô nền kinh tế bị bỏ sót thì đã trên 3.000 USD). Ngưỡng quốc gia có thu nhập trung bình cao (theo chuẩn giá 2019 của WB) là 3.996 USD đang ở ngay trước mắt chúng ta; đòi hỏi chúng ta cần tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng GDP cao như những năm vừa qua. Việc tiếp tục duy trì được sức tăng trưởng cao như hiện nay trong 2 thập niên tới sẽ giúp chúng ta trở thành quốc gia có thu nhập cao vào đúng năm 2045 – cột mốc có ý nghĩa lịch sử trọng đại của dân tộc. Tuy nhiên, chúng ta chỉ cần lỡ một nhịp tăng trưởng, cột mốc đó sẽ bị lùi lại ít nhất vài năm. Vì vậy, năm nào tôi cũng muốn nhắc lại lời của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước là “không ngủ quên trên vòng nguyệt quế”.

Về nhiệm vụ cụ thể của năm 2020, Thủ tướng cho biết, đây là một năm sôi động với đầy ắp các sự kiện quan trọng của đất nước, gồm: đảm nhận chức Chủ tịch ASEAN; Chủ tịch AIPA 41; Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020-2021; kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam; kỷ niệm 75 năm ngày thành lập nước CHXHCN Việt Nam; kỷ niệm 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh..., năm cuối cùng thực hiện Kế hoạch phát triển KTXH 5 năm 2016-2020, và là năm tổ chức Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng XIII vào đầu năm 2021.

Từ các nhiệm vụ đó, Thủ tướng chỉ đạo: "Để chuẩn bị thật tốt cho năm 2020, chúng ta cần phải làm việc với một tinh thần trách nhiệm cao nhất trước Đảng, trước dân. Chính vì vậy, sau khi nghe xong các báo cáo, tôi đề nghị chúng ta tập trung thảo luận, đánh giá kết quả 2019, nhận định bối cảnh, tình hình năm 2020 và các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2020. Tôi rất mong được nghe ý kiến của nhiều ngành, nhiều địa phương, trong đó tập trung đi thẳng vào những thành quả nổi bật và những vấn đề khó khăn, vướng mắc; những vấn đề có tính chất liên ngành, liên vùng, tăng cường phối hợp làm sao để phát huy được tiềm năng, lợi thế, nâng cao được hiệu quả trong phân bổ và sử dụng nguồn lực; làm rõ những mô hình tốt, cách làm hay; tập trung bàn về cách làm, phương pháp chỉ đạo, tổ chức thực hiện, làm sao tạo được chuyển biến rõ nét, hiệu quả trong thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp đề ra cho năm 2020. Tôi đề nghị các đồng chí Bộ trưởng, Trưởng ngành cần có giải trình, làm rõ thêm các vấn đề mà các địa phương nêu".

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương cần đặt ra những mục tiêu cao, cùng hiến kế đưa kế hoạch, mục tiêu về đích sớm, đạt được nhiều thành tích ấn tượng và toàn diện hơn nữa cho 2020.

Tháo gỡ những rào cản về môi trường kinh doanh, sửa đổi ngay những bất cập về cơ chế chính sách, pháp luật, nhất là những chỉ số còn thấp như giải quyết phá sản; khởi sự kinh doanh; nộp thuế; thương mại qua biên giới; bảo vệ nhà đầu tư.

Cùng với đó là thảo luận khơi thông hơn nữa các đột phá chiến lược cả về thể chế cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực, thúc đẩy sự chủ động, quyết liệt sáng tạo hành động của các cấp, các ngành trong năm 2020. Phát huy tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám quyết định dám chịu trách nhiệm kiểm soát, chấm dứt tình trạng nhũng nhiễu, chi phí không chính thức, tham nhũng vặt.

Thủ tướng cũng yêu cầu chỉ ra những động lực mới tăng trưởng hay gây dựng động lực cho tăng trưởng của năm 2020 và năm tiếp theo, tận dụng cơ hội từ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư theo tinh thần Nghị quyết 52 của Bộ Chính trị, thúc đẩy nền kinh tế số. Hỗ trợ một số địa phương tìm kiếm động lực tăng trưởng mới như kinh tế ban đêm, phát triển đô thị theo quy hoạch.

Với việc quy mô kinh tế số của Việt Nam đã tăng 4 lần trong 5 năm qua và dự báo sẽ đạt 20% GDP trong 5 năm tới, Thủ tướng cho rằng, cần bàn giải pháp để tạo nền tảng cho nền kinh tế số phát triển tăng tốc trong năm 2020 và những năm tới, để đổi mới sáng tạo ở nước ta tiếp tục thăng hạng cao hơn.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, việc tiếp tục duy trì được sức tăng trưởng cao như hiện nay trong 2 thập niên tới sẽ giúp chúng ta trở thành quốc gia có thu nhập cao vào đúng năm 2045

Bên cạnh đó, cần thảo luận giải pháp đột phá về cơ chế phân cấp, phân quyền và giao trách nhiệm cho địa phương để thúc đẩy tinh thần hành động quyết liệt sự năng động sáng tạo trong tỉnh trong thực thi các chủ trương, chính sách, giải pháp đã được ban hành ở Trung ương.

Thủ tướng cũng đặt vấn đề, làm thế nào để thực hiện tốt chủ trương của Đảng của Quốc hội về phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ công bằng xã hội, đảm bảo sự hài hòa với phát triển kinh tế bảo đảm an toàn người dân tốt hơn; hay hiện thông điệp “không để ai bị bỏ lại phía sau”, các chỉ tiêu, kịch bản đối với lĩnh vực văn hóa xã hội, môi trường đã phù hợp chưa?

Tăng cường đầu tư cho tiềm lực quốc phòng và an ninh của đất nước tương xứng với thách thức của thời kỳ mới như thế nào, làm sao hạn chế đến mức thấp nhất thiên tai, hạn hán đang và sẽ diễn ra?

Thủ tướng cũng yêu cầu hội nghị đề xuất biện pháp chăm lo đời sống, nâng cao hơn nữa động lực làm việc cho cán bộ, công chức; các ngành, các cấp và địa phương quyết liệt cải cách hành chính, tinh giản biên chế, tiết kiệm chi thường xuyên, bổ sung nguồn lực để cải cách tiền lương cho cán bộ, công chức ngay trong năm 2020, đặc biệt cần chuẩn bị tốt, thực hiện Chỉ thị 35 về Đại hội Đảng, các cấp chọn người có đức, có tài.

Với việc Tết Nguyên Đán đến gần, Thủ tướng yêu cầu các địa phương nêu công tác chuẩn bị, chăm lo Tết một cách chu đáo cho nhân dân, đảm bảo an ninh an toàn mọi mặt, đặc biệt với đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, các gia đình chính sách, sách người nghèo, người lang thang cơ nhỡ, trẻ mồ côi.

Kết thúc bài phát biểu, Thủ tướng dẫn lại lịch sử, Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn từng nói: “Chim hồng hộc muốn bay cao phải nhờ ở 6 trụ cánh. Nếu không có sáu trụ cánh ấy thì cũng chim thường thôi".

Thủ tướng cũng nhấn mạnh, dân tộc chúng ta là con Lạc cháu Hồng, có khát vọng không ngừng vươn cao, bay xa như truyền thuyết chim Lạc. Do đó người đứng đầu Chính phủ đề nghị hội nghị thảo luận trả lời câu hỏi lớn: Để đưa kinh tế - xã hội Việt Nam vươn cao, chúng ta cần những trụ cánh gì?./.